Hogere kosten
In deze huidige tijd van onder meer schaarste van grondstoffen, producten en brandstoffen en van fluctuerende energieprijzen, staan ondernemingen die producten verkopen of diensten aanbieden vaak voor grote uitdagingen. Indien u een nieuwe overeenkomst sluit met uw afnemer of opdrachtgever, kunt u de gestegen kosten meenemen in deze nieuwe overeenkomst. Echter, tijdens overeenkomsten die langer lopen, of zelfs tijdens die kortlopende overeenkomst, kunt u tegenwoordig snel worden geconfronteerd met (sterk) gestegen prijzen. En omdat een contract niet zomaar tussentijds kan worden gewijzigd, komt die kostenverhoging in beginsel voor uw eigen rekening. Hoe kunt u die kosten toch doorberekenen aan uw afnemer of opdrachtgever?
Lastig: onvoorziene omstandigheden of redelijkheid en billijkheid
Er wordt nogal eens een beroep gedaan op onvoorziene omstandigheden, wat in de wet in artikel 6:258 van het Burgerlijk Wetboek is opgenomen. Die wetsbepaling geeft de rechter de mogelijkheid om een contract – en dus ook een prijsafspraak – te wijzigen of te ontbinden in geval van onvoorziene omstandigheden en indien de andere partij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten dat de overeenkomst ongewijzigd in stand blijft. Dit wordt niet snel toegepast door een rechter. Zelfs een bevolkingskrimp waardoor een bouwproject noodgedwongen moest worden geannuleerd, gold naar oordeel van de Hoge Raad in 2017 niet als onvoorziene omstandigheid (ECLI:NL:HR:2017:2615). Tijdens de coronapandemie is wel geoordeeld dat overheidsmaatregelen als onvoorziene omstandigheid kunnen worden aangemerkt, waardoor huurprijzen in bepaalde situaties gewijzigd kunnen worden. Maar dit is dan ook een uitzonderlijke situatie. Ook tracht men zich nogal eens te beroepen op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid ex. artikel 6:248 lid 2 BW. Echter, uitgangspunt blijft – zeker in contracten afgesloten tussen twee ondernemers – dat deze nagekomen moeten worden en toepassing van de beperkende werking van redelijkheid en billijkheid gebeurt ook slechts bij hoge uitzondering.
De uitkomst: het prijswijzigingsbeding
In bepaalde branches is dit al gebruikelijk in verband met sterk fluctuerende grondstofprijzen, maar in veel branches wordt een dergelijk beding niet opgenomen terwijl dit wel degelijk kan: het prijswijzigingsbeding. In uw algemene voorwaarden kunt u kort gezegd opnemen dat u bevoegd bent om uw prijzen na totstandkoming van de overeenkomst in verband met opgetreden stijging van prijsbepalende factoren, te verhogen. Een dergelijk beding moet goed worden omschreven en moet duidelijk zijn voor de andere partij. Daarnaast moet u de prijsstijging wel kunnen onderbouwen als dit bijvoorbeeld getoetst zal worden bij een rechter. De stijging moet dan logisch en redelijk zijn. In een (handels)overeenkomst die u sluit met een ander bedrijf, kunt u een dergelijk beding probleemloos opnemen en zal in de meeste gevallen stand houden.
Indien u het gaat om een consumentenovereenkomst – dus wanneer de andere partij een particulier betreft – kunt u in een overeenkomst ook een prijswijzigingsbeding opnemen, echter dan bepaalt artikel 7:35 BW dat de consument bij een prijswijziging in een koopovereenkomst wel de mogelijkheid heeft om de overeenkomst te ontbinden. Bij andere overeenkomsten kan een dergelijk beding soms als onredelijk bezwarend worden aangemerkt, maar dat zal per casus beoordeeld moeten worden. Dat neemt niet weg dat u er als ondernemer tegenwoordig goed aan doet om een dergelijk beding op te nemen. Dit kan u meer ruimte geven om een prijs tussentijds te wijzigen bij prijsverhogingen.
Neem dus altijd een prijswijzigingsbeding op en vergeet uiteraard niet om de algemene voorwaarden op de juiste wijze bekend te maken bij de partij waar u zaken mee doet. Indien u dat nalaat, kunt u alsnog geen beroep op dit beding doen.
Wilt u advies over het prijswijzigingsbeding, uw algemene voorwaarden of contracten of heeft u juridische bijstand nodig, dan kunt u contact opnemen met advocaat mr. M. (Marcel) Smit. Marcel heeft 15 jaar ervaring met adviseren en procederen over contracten. U kunt hem bereiken via msmit@smitadvocatuur.nl en 06-23044021. Meer informatie vindt u op www.smitadvocatuur.nl/